Stikstofmaatregelen mogen van PvdA-partijleider Timmermans worden uitgesteld (RTL-verkiezingsdebat 5 november), terwijl in het 5e jaar na de PAS uitspraak van 2019 nog vrijwel niets is gepresteerd. Deze uitspraak van de PvdA-leider is in strijd met zijn eigen verkiezingsprogramma. Met de huidige hoge stikstofconcentraties neemt de natuurschade steeds verder toe richting het kantelpunt dat natuurwaarden onomkeerbaar verdwijnen.…
Overzicht van bijna 5 jaar stikstofrechtspraak
De bestuursrechter speelt een hoofdrol in het stikstofverhaal. Waar staan we met de stikstofrechtspraak, in het 5e jaar na de PAS uitspraak van 29 mei 2019 en met Tweede Kamerverkiezingen in het vooruitzicht? Een overzicht.
Eerst een duidelijke afbakening. Rechtspraak over natuurbescherming gaat uiteraard over veel meer dan stikstofschade.…
Adema’s plan: turbokoe aan de stikstofpil
De mislukte landbouwgesprekken hebben Nederland ook iets opgeleverd. Het werpt licht op het bizarre denkwereld van de intensieve landbouw. En ook op hoe ver het landbouwministerie daarin steeds weer meebuigt.
Maar eerst dit: iedereen die serieus wil weten hoe de landbouwhazen zijn gelopen: lees dat concept akkoord !…
Over het Landsloop-akkoord en het leugentje van Van der Wal
De gesprekken over het Landbouwakkoord zijn weinig meer dan een gesprek tussen Adema en LTO. Wie komen steeds op de persconferentie opdraven? Precies: Adema en de LTO-voorzitter. Natuurorganisaties zitten niet aan tafel. Banken en supermarkten hebben weliswaar een cruciale rol omdat zij bepalend zijn voor het ondernemersklimaat, maar houden zich muisstil.…
Stikstofpolemiek?
De heer Jaspers wil met zijn boek ‘De Stikstoffuik’ een steen in de vijver gooien. Niet alleen de politiek, maar ook de wetenschap en rechterlijke macht worden bij het grofvuil gezet. Over meerdere mensen, waaronder zelfs ook wetenschappers, wordt schamper gesproken.…
A15-tussenuitspraak en de 25 kilometer afkap: piekbelasters verder onder druk
Met de Raad van State stikstofuitspraak over de 25 kilometer-afkap wordt de politieke knoop nog verder aangetrokken. De wetenschap zegt unaniem dat verreweg de meeste stikstofemissies neerslaan buiten de 25 kilometercirkel rond een bron. In een vergunningbesluit telt de neerslag buiten de 25 kilometer-cirkel rondom een nieuw project nu niet langer meer mee.…
Hollandse nuchterheid, politieke clowns en goed bestuur
Eerdere blogs gaan hoofdzakelijk over rechtspraak en openbaar bestuur. Politieke partijen worden hierbij zelden genoemd omdat politici te vaak blijven steken in ketelmuziek. Laat politieke clowns dan maar onzin roepen vanaf de zijlijn. Als iemand zwaar ziek is dan moet die toch echt zonder flauwekul naar het ziekenhuis.…
De wraakmotie van de SGP
De SGP wil met een Tweede Kamer-motie bij wet verboden krijgen dat Urgenda en Mobilisation een beroep op de wet kunnen doen om het openbaar bestuur aan haar eigen wetten te houden. Ja zeker, leest u de vorige zin vooral nog eens rustig opnieuw.…
Wetshandhaving bij valse PAS melders
Er zijn echte PAS melders en valse PAS-melders. Echte PAS melders zijn de bedrijven die netjes eerst een PAS-melding hebben ingediend en op basis daarvan zijn uitgebreid. Dat is dan altijd ná 1 juli 2015 gedaan. De datum 1 juli 2015 is cruciaal omdat op die datum het PAS in werking trad.…
Radicaal-egoïstische agrolobby en het Veegbesluit
Het is onvermijdelijk geworden om een harde conclusie te trekken. Kwetsbare Nederlandse natuur is nu openlijk tot politieke vijand verklaard door de agrolobby. Zie het bericht van 9 januari 2023 in het boerendagblad Boerderij over de oproep van agrarische organisaties om massaal rechtszaken tegen natuurbescherming te starten, zie link.…
Zijne Excellentie de heer P. Adema
Hooggeachte heer Adema,
U nodigde mij uit voor een persoonlijk gesprek op 12 januari over veehouderij en stikstof. Deze uitnodiging is zinloos, en moet ik daarom afwijzen. Nederland wordt niet door de regering bestuurd maar door ondernemers op tractoren. Dit wordt toegelicht met drie concrete voorbeelden.…
Het probleem vereniging Natuurmonumenten
Stikstof, op grote schaal decimeren en uitsterven van dieren en planten, ‘populatiebeheer’ (bijvoeren en afschot grazers) in de Oostvaardersplassen in Flevoland, de Zeeuwse Hedwigepolder onder water zetten voor natuurherstel, wijdverbreide plasticvervuiling. We staan voor ernstige vragen over ons leven met de natuur.…
Wetenschappelijke conferentie over Habitatrichtlijn
Wat zegt de Europese rechtswetenschap over de Habitatrichtlijn? Wordt de wettelijke natuurbescherming volwassen? Op 13 en 14 december organiseerden de Universiteiten van Gent, Brussel en Leuven een conferentie over 30 jaar Habitatrichtlijn met de titel: The Habitat Directive as game changer for nature and law in the EU.…
De ravage na Remkes
Stikstof heeft niets te maken met een tweedeling tussen stad en platteland. Toch wordt dit nu als politiek alibi opgevoerd om aan de noodrem te trekken. We lijken weer helemaal terug bij af.
Voor mijn inhoudelijke reactie op het Remkes rspport, zie De Helige Remkes.…
Uitspraak Raad van State over emissies uitrijden mest: latente ruimte in het kwadraat terug op probleemtafel
Vandaag heeft de Raad van State een dramatische uitspraak gedaan, met als gevolg dat het probleem van de latente ruimte weer in het kwadraat op tafel komt te liggen. Latente ruimte: wel toegelaten maar niet ook gerealiseerde stikstofemissieruimte. Hoe meer daarvan circuleert, hoe meer ruimte voor gsmokkel, valse stikstofrekensommen en vergunningenhandel.…
De Heilige Remkes
Op 5 oktober publiceerde dhr. Remkes zijn rapport met de titel ‘Wat Wel Kan’. Remkes had een kwaliteit: nuchterheid. De vraag dringt zich op: wat is daar nog van over? Wat draagt zijn rapport bij aan de oplossing van de natuurschade, en maakt hij de – torenhoge – verwachtingen waar?…
Vrije ondernemers en staltechniek
Opnieuw moet er een rechter aan te pas komen om het stikstofvergunningenbeleid bij te sturen. Stallen met emissiereductietechniek blijken slecht te werken. Ondertussen zijn al wel vele honderden van die stallen vergund. Waar doet dit aan te denken? Inderdaad, aan de Volkswagen-sjoemeldiesels.…
Is het CDA anti-wetenschappelijk ?
Op dit moment hebben gelijktijdig drie bewegingen plaats in de stikstofpolitiek.Ten eerste: Johan Remkes voert op verzoek van het Kabinet Rutte IV gesprekken met de belangrijkste stikstofpartijen in reactie op de boeren-oproer. Ten tweede: lopende de Remkes-gesprekken morrelt de CDA-partijleider, tevens minister in het Kabinet Rutte IV, aan het kabinetsbeleid door zowel het eerder afgesproken doel – 50% reductie in 2030 – alsook het ecologisch fundament daarvoor – de KD-waarden -, ter discussie te stellen.…
Geachte heer E.
Uw column van 30 juli in Trouw wijdt u aan de politiek rond de boerenoproer. U kunt hieronder lezen dat ik de heer Veerman, voormalig minister van LNV, de maat neem vanwege zijn recente uitspraken hierover bij Nieuwsuur op 28 juli.…
Wie is Cees Veerman?
Cees Veerman, minister van LNV van juli 2002 tot februari 2007. Politiek medeverantwoordelijk voor de huidige stikstofproblemen.
Door hem wordt zonder met de ogen te knipperen in een uitzending van Nieuwsuur van 28 juli 2022 een mes in de rug gestoken van minister Christianne Van der Wal, minister voor Natuur en Stikstof in het zittende Kabinet.…
Foei, mevrouw Fresco
Mevrouw Fresco heet een bijzondere staat van dienst te hebben. Wetenschapper, landbouwdeskundige en tot voor kort bestuurder van de Wageningen Universiteit. Lid van meerdere buitenlandse landbouwkundige adviesorganen. Als zij dan in het NRC een column schrijft over de Nederlandse stikstofkwestie dan zou je een zinnige bijdrage mogen verwachten. …
EenVandaag en de veeboeren
EenVandaag bericht als een van de weinige televisiemedia regelmatig over stikstof. Nieuws genoeg. De bouw stagneert, Schiphol heeft geen stiktofvergunning, Circuit Zandvoort heeft een vergunning gekregen op basis van valse rekensommen (nu in behandeling als hoger beroep bij de Raad van State).…
Nationale stikstofbank voorlopig failliet
De Rechtbank Noord Holland heeft vrijdag 24 april 2022 de natuurvergunning vernietigd voor de nieuwbouw van ca. 160 woningen in Bergen (NH) op een locatie direct naast Natura 2000 zone Noordhollands Duinreservaat. Bij de uitspraak heeft de rechtbank een persbericht gepubliceerd.…
De oorzaak van het stikstofprobleem is best simpel
Deze week is bekend geworden dat Vliegveld Lelystad (onderdeel van de Schiphol Groep) is weggestuurd met afgekeurde stikstofberekeningen van adviesbureau Haskoning. Eerder had Vliegveld Lelystad-Schiphol op zijn donder gehad omdat de geluidberekeningen niet bleken te kloppen. Eerder sneuvelden bij de rechter de stikstofrekensom bij het Tracébesluit A15 nabij Arnhem.…
Minister van en voor Natuur
Een nieuw jaar, een nieuwe regering. Nieuwe ronde, nieuwe kansen. En wat voor kansen ! Drie jaar geleden had vrijwel geen bestuurder – politicus – volksvertegenwoordiger – journalist – belangstelling voor stikstof en natuur. En nu krijgen we plotseling maar liefst twee ministers die over stikstof en natuur gaan.…
NIEUW!: Het Politiek stikstofwoordenboek 2021
Stikstofpolitiek in 50 woorden.
Voor het woordenboek, klik hier.
Politiek moet beleid opleveren. En beleid maken zonder het bestaande beleid te kennen is als een huis verbouwen zonder kennis. In de politieke discussie over stikstof duiken veel woorden op die vragen oproepen over de precieze betekenis en het politieke belang daarvan.…
Martin Sommer, Van Oude Menschen En Dingen Die Voorbij Gaan
De heer Martin Sommer heeft wekelijks een mening, en mag die blijkbaar in een column publiceren in de Volkskrant. Zo schreef hij zaterdag 29 oktober 2021 over stikstof onder de titel ‘Het gezond verstand wijkt voor het grote stikstofgelijk’.…
Opgelet: spookvergunningen
Het zijn twee kanten van dezelfde (stikstof)medaille: emissiereductiebeleid en vergunningenbeleid. Zo lang natuurvergunningverlening voor stikstofemissies niet onder controle is gaat het onvermijdelijk ook mis met de stikstofemissiereductie. Indien het vergunningenbeleid toelaat dat de emissies ongecontroleerd kunnen toenemen is elk reductiebeleid als dweilen met de kraan open.…
Rechtbank Utrecht bevestigt: provinciebestuur rekent vals
Vandaag heeft de Rechtbank Utrecht elf stikstofberoepen van Mobilisation en vereniging Leefmilieu over veehouderij gegrond verklaard. Door het Utrechtse provinciebestuur waren vergunningen verleend voor zogenaamde emissiearme stallen. Het bestuurscollege claimde dat door gebruik van emissiearme stallen de stikstofemissies niet toenemen.…
Stikstof-rekenen, rekenanarchie
We hebben minstens 3.600 bedrijven in Nederland die zonder vergunning teveel stikstof uitstoten. Maar het kunnen er ook 10.000 zijn. Dat betekent extra natuurschade. Wat gaan we daar mee doen? Hoe wordt die stikstof berekend? Een verslag van de stikstof-rekenanarchie. Ook wel ‘salderen’ genoemd.…
Call of the Wild, deel II
Natuurmonumenten denkt de natuur een stem te geven. Te kunnen zeggen welk plan voldoende is om de stikstofschade aan te pakken. Op 25 mei heeft de vereniging samen met boerenorganisatie LTO een gespreksverslag gepresenteerd. Dat ziet LTO uiteraard wel zitten. De regering zal een gezamenlijk werkstuk van LTO en Natuurmonumenten niet makkelijk opzij kunnen schuiven.…
Call of the Wild, deel I
Hebben planten en bomen een stem? Of heeft enkel ongerepte wilde natuur een stem? Sommigen zeggen dat in Nederland alle natuur is verdwenen. Dat is wel slim bedacht: dan is er ook geen stem meer waar je naar moet luisteren. En hoe zit dat met bedreigde natuur, heeft die een stem?…
Milieupolemiek
Er was eens … een land van veen, zand en klei zonder duidelijke grenzen met de zee en doorsneden door brede rivieren. Creativiteit, volharding en samenwerking waren een voorwaarde om daar te kunnen leven, waardoor zich een bijzondere landinrichtingscultuur ontwikkelde. Hoe is het vandaag gesteld met onze landinrichtingscultuur?…
Stikstofalarm, deel II (het luchtkasteel)
Rechter legt opnieuw bom onder stikstofbeleid minister Schouten. Nieuwe uitbreidingen veehouderij vrijwel onmogelijk geworden, en daarmee ook een verdere intensivering van de veehouderij.
Vrijdag 12 maart is door de rechtbank van Noord Nederland de uitspraak gedaan in het beroep van Mobilisation for the Environment en vereniging Leefmilieu tegen een natuurvergunningbesluit van de provincie Friesland.…
Stikstofalarm, deel I (de media)
Op de voorpagina van het NRC van 4 maart: ” Nieuwe stikstofcrisis dreigt voor wegen“. De Telegraaf van 4 maart: “Nieuw stikstofdrama hangt in de lucht“. En in de Trouw van 10 maart: “Snelwegen voorlopig niet uitgebreid, minister Van Nieuwenhuizen moet haar stikstofhuiswerk overdoen“.…
Minister Schouten krijgt weer ongelijk van de Raad van State, stikstofknoop nog strakker aangetrokken
Onderdeel van het PAS (Programma Aanpak Stikstof) is geweest dat in totaal ca. 3.500 bedrijven (waarvan het merendeel veehouderij) volgens de provinciebesturen en de minister van LNV zonder vergunning het bedrijf mochten uitbreiden en meer stikstof veroorzaken. Er hoefde geen vergunning te worden aangevraagd: een melding zou volstaan.…
Limburg negeert rechterlijk bevel PAS uitspraak, deel III
Het Limburgse provinciebestuur weigert uitvoering te geven aan de bekende PAS-uitspraak van de Raad van State van 29 mei 2019. De Raad van State stelde Limburg in het ongelijk omdat ze weigerde handhavend op te treden tegen drie veehouderijbedrijven met een onvolledige natuurvergunning voor stikstofemissies, waaronder emissies door het uitrijden van mest.…
Limburg negeert rechterlijk bevel PAS uitspraak, deel II
Op 3 mei schreef ik hier al eerder over. Zie mijn schrijven van 3 mei 2020 voor de achtergronden. Op 3 november 2020 heeft de Rechtbank Roermond zestien uitspraken gedaan die de zaak verder onder spanning zet. Die uitspraken betreffen zestien (ja: zestien) gewonnen beroepen bij de Rechtbank omdat GS van Limburg weigert uitvoering te geven aan de PAS-rechtspraak.…
Extern salderen: oplossing of oorzaak van het stikstofprobleem?
Een scherpe daling van stikstofconcentraties in de lucht (met name NH3 en NOx) is noodzakelijk voor natuurbehoud in Nederland. Daarom streeft de overheid nu al ruim 40 jaar naar een ambitieuze stikstofemissiereductie. Veehouderij is verreweg de grootste bron vanwege de ammoniakemissies uit de mest.…
Boeren en natuur
In de NRC van 19 juni 2020 – link interview – wordt een viertal Twentse veeboeren uitvoerig geïnterviewd (2 volle pagina’s) met als onderwerp hun kijk op natuur. Wat zeggen deze boeren over natuur? Goed luisteren en elkaar proberen te begrijpen is een harde voorwaarde om samen de problemen te kunnen oplossen. …
Limburg negeert rechterlijk bevel PAS uitspraak, deel I
De Raad van State heeft in de bekende PAS uitspraak van 29 mei 2019 GS van Limburg opgedragen uiterlijk 1 februari 2020 een nieuw besluit te nemen in de lopende handhavingsprocedures. Die procedures zijn gestart door Mobilisation en ver. Leefmileu om illegale natuurschadelijke bedrijfsvoering aangepakt te krijgen.…
12 beroepen tegen 12 besluiten, GS Overijssel weigert handhaving PAS meldingen
In opdracht van Mobilisation en ver. Leefmilieu zijn 12 beroepen ingediend tegen even zoveel besluiten van GS van Overijssel, waarin GS weigert handhavend op te treden tegen veehouderijbedrijven zonder verplichte natuurvergunning. Dit gaat om 12 van in totaal ca. 3.600 bedrijven die op basis van een zogenaamde PAS melding hun bedrijf hebben uitgebreid waarbij ook stikstofemissietoenames aan de orde zijn.…
Persbericht: ‘Stikstofplan Kabinet juridisch onhoudbaar, Mobilisation en ver. Leefmilieu stappen naar de rechter’
Vandaag heeft het Kabinet een nieuw stikstofplan bekend gemaakt ter vervanging van het PAS, dat op 29 mei 2019 door de Raad van State is vernietigd. Het kabinetsplan noemt een onacceptabel lage emissiereductie. Een 50% emissiereductie in 10 jaar tijd is een noodzakelijke ondergrens.…
Brief aan Minister Schouten over PBL brief ‘Stikstof in perspectief’
Excellentie,
Op 13 december 2019 publiceerde het PBL een policybrief met de titel ‘Stikstof in perspectief’. Zie https://www.pbl.nl/publicaties/stikstof-in-perspectief
Op 28 januari 2020 heeft het PBL in de Vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een technische briefing gegeven. Zie https://debatgemist.tweedekamer.nl/debatten/pbl-over-de-policy-brief-stikstof-perspectief
De PBL-brief bevat figuur B.1.…