Mevrouw Fresco heet een bijzondere staat van dienst te hebben. Wetenschapper, landbouwdeskundige en tot voor kort bestuurder van de Wageningen Universiteit. Lid van meerdere buitenlandse landbouwkundige adviesorganen. Als zij dan in het NRC een column schrijft over de Nederlandse stikstofkwestie dan zou je een zinnige bijdrage mogen verwachten. Onder de titel ‘Een grote tuin tussen bebouwde stroken’ is in de NRC van 26 juni van haar hand te lezen:
Nergens is bij mijn weten de tegenstelling tussen stad en platteland zo scherp dat het belang van de natuur systematisch boven dat van boeren wordt gesteld. Hoe minder landbouw, hoe meer natuur lijkt het adagium geworden. Daarmee zijn we op de foute weg. Nederland is een grote tuin tussen bebouwde stroken. De boerenprotesten gaan ten diepste niet over uitstoot maar over onbegrip.
Pardon? Het CBS meldt dat Nederlands grondgebruik voor ca. 65 % agrarisch is. Bebouwd inclusief infrastructuur minder dan 15%. Natuur eveneens minder dan 15%. Dit is inclusief bosbouw. Hierbij komt dat het agrarische landgebruik van 65% in handen is van slechts ca. 2,5 % van de beroepsbevolking. Overigens is de Nederlandse agrarische (bulk)productie voor het merendeel bestemd voor de export. De titel van Fresco komt sterk in de buurt van misleiding.
Fresco gaat verder over de schreef met de stelling dat de boerenprotesten ten diepste niet over emissies maar over onbegrip zouden gaan. En stelt daarbij en passant een tegenstelling tussen boeren en stedelingen omdat door de laatsten ‘het belang van de natuur systematisch boven dat van boeren wordt gesteld‘. Zou het heus? Voor zover mij bekend is natuur voor de meeste stedelingen in het beste geval een recreatiegebied. Het is bij mijn beste weten een minderheid die natuur zien als een te respecteren huis van planten en dieren, ongeacht of het een boer of stedeling is. En voor veel stedelingen is stikstof weinig meer dan een niet geheel duidelijke politieke kwestie uit de krant. Mij zijn bovendien geen recente demonstraties bekend voor het behoud van natuur. En op een enkele boswachter na zwijgt Natuurmonumenten. Fresco verhaspelt het zieltogende politieke weeskind ‘biodiversiteitscrisis’ tot een sociale kwestie.
De boerenacties van de afgelopen jaren zijn gelukkig niet representatief voor de gehele Nederlandse agrarische sector. Wel moet gezegd worden dat de boerenacties door een verontrustend groot deel van de agrosector wordt ondernomen. Stikstof wordt daarbij steevast een onzinverhaal genoemd. Zie de talloze actieborden op de tractoren. Natuurterreinen wordt bij wijze van protest zelfs ook vernield door boeren, waarbij meer vernielingen zijn aangekondigd. Zie de kwestie Stroe en kwestie knotwilgen Krimpenerwaard. Boeren willen zelfs doen geloven dat het prima gaat met de Nederlandse natuur. Een grote bekende landbouworganisatie – LTO-Noord – verzet zich massief tegen natuurzorg door seriematig tientallen natuurbeschermingsbesluiten aan te vechten. Zie ook de opinies in de agrarische pers, waaronder de Boerderij. De ontkenning in de agrarische sector van de ecologische stikstofschade is breed en diep.
Mevrouw Fresco heeft leiding gegeven aan een internationaal hoog aangeschreven landbouwonderwijsinstelling: de Wageningen Universiteit. Mag ik mevrouw Fresco vragen: hoe kan het bestaan dat ondanks de aanwezigheid van deze gerenommeerde onderwijsinstelling grote groepen Nederlandse boeren onzin verkondigen over ecologie en milieu, en die zelfs moedwillig vernielen? Dit doet de vraag stellen hoe het is gesteld met de vakken natuur en milieu in het agrarisch onderwijs. Ik ben geen landbouwdeskundige noch onderwijsdeskundige. Maar ik durf gerust de stelling aan dat het agrarisch onderwijs in Nederland op de onderdelen natuur en milieu schandelijk tekort schiet. Het terugluisteren van de talloze praatprogramma’s waarin boeren een microfoon krijgen aangeboden geeft al een goede indruk van het kennisniveau. Mijn vervolgvraag : is de WUR wellicht meer met het buitenland bezig dan met Nederland? Zoals ook de Nederlandse agrarische sector meer met exportbelangen bezig is dan met wat goed is voor Nederland.
De boerenacties getuigen van uitermate zwak agrarisch onderwijs. Dus ja, de boerenacties gaan over onbegrip. Maar anders dan Fresco schrijft. Het is onbegrip voortkomend uit onkunde bij grote groepen boeren, met als oorzaak zwak onderwijs. Mevrouw Fresco, hierbij aan u de dringende oproep om het agrarisch onderwijs op orde te brengen. En liefst ook de volgende keer een beter doordachte column.