14 mei 2024, Interview De Nieuwe Wereld
14 mei 2024, lang interview De Nieuwe Wereld
Een gesprek van 1 uur met Jurgen Tiekstra van De Nieuwe Wereld over politiek en rechtszaken rond stikstof. “Het probleem van de boeren ligt bij de supermarkt, niet bij de natuur.”
Zie Spotify, link. Of Youtube, link.
15 januari 2024, Tijdschrift voor Agrarisch Recht
Overzicht van 5 jaar stikstofrechtspraak
In het vaktijdschrift voor Agrarisch Recht worden een acht-tal spraakmakende rechtszaken uit de afgelopen 5 jaar besproken. Daaronder de rechtszaken over de PAS-melders en de ongefundeerde legalisatieclaim van de PAS-melders, de uitspraken over de ongefundeerde milieuclaims bij staltechnieken (de zogenoemde tovervloeren in melkveestallen en de luchtwassers in varkensstallen) en de twee Porthos-uitspraken. Geconcludeerd wordt dat enerzijds de vergunningplicht wordt uitgekleed en anderzijds wordt verzaakt om via andere beleidskaders de emissies en deposities ambitieus te reduceren.
Voor het gepubliceerde artikel, zie hier.
16 augustus 2023, diverse media
Over de Porthos-einduitspraak, achtergrond en gevolgen
De Porthos-einduitspraak van de Raad van State van 16 augustus is in de meeste media aan bod gekomen. Wösten juridisch advies trad namens MOB op in die rechtszaak. Bij meerdere media is uitleg gegeven over de motieven van MOB om het Porthos-project ter discussie te stellen. Met de eerdere tussenuitpraak van de Raad van State over het Porthos-project was het belangrijke resultaat behaald dat de bouwvrijstelling door de rechter onverbindend is verklaard. Zie hieronder de Nieuwsuurrapportage van 10 oktober 2022.
– BNR radio-interview 16 augustus 2023, zie link
– NPO Nieuws BV, duo radio-interview met Johan Vollenbroek, zie link
– Volkskrant 16 augustus 2023 “Groen licht voor CO2-opslag onder Noordzee”, zie link
7 april 2023, Binnenlands Bestuur
Interview: “Besturen betekent doen wat noodzakelijk is”
Lang interview in het amtenaren-vakweekblad Binnenlands Bestuur, oplage 43.000 ex. Centrale vraagstelling: hoe verloopt het overleg tussen Mobilisation en Wösten juridisch advies met bestuurders en poltici. Over sinterklaas spelen zonder de problemen aan te pakken, latente ruimte, valse PAS-melders en de noodzaak van het intrekken van vergunningen.
Voor eerste helft van het interview, zie hier
Complete interview zit achter betaalmuur.
29 maart 2023, NRC
Nieuwe serie MOB-procedure over aanpak piekbelasters
Zonder het intrekken van stikstofvergunningen is de noodzakelijke reductie uitgesloten. Remkes II adviseert daarom ook vergunningen van de piekbelasters in te trekken. Op 29 maart kondigen Mobiliation en ver. Leefmilieu aan dat bij 4 provinciebesturen in totaal 40 verzoeken om intrekken van stikstofvergunningen, danwel andere maatregelen. Wösten juridisch advies verzorgt treedt namens de organisaties op in samenwerking met Van Hoof Advies te Gennep en Van Uffelen Rechtsbijstand. De milieu-organisaties hebben onderzoek laten doen naar de piekbelasters. Op basis van openbare registraties zijn de stikstofdepositie van 19.000 agrarische bedrijven in 3 provincies doorgerekend. Van de bedrijven die geen gebruik maken van de uitkoopregeling zal de vergunning moeten worden ingenomen. Het innemen van vergunningen van piekbelasters is zowel de snelste, goedkoopste, meest effectieve en meest eenvoudige manier om serieuze emissiereductie te realiseren.
Voor het NRC artikel Kuipers, Van Loon en Wassens, zie hier.
Zie ook bericht op nu.nl
18 november 2022, NOS journaal
Over het verzoek om wetshandhaving renovatie Binnenhof
Sinds 2021 wordt het Binnenhof (Eerste en Tweede Kamer, Raad van State en ministerie Algemene Zaken) verbouwd en gerenoveerd. Het Binnenhof is het hart van de democratische rechtsstaat. Als met de verbouwing van het Binnenhof mag worden gemokkeld met stikstofvergunningen, dan mag iedereen smokkelen met stikstofvergunningen. De verbouwing blijkt te worden uitgevoerd zonder de verplichte stikstofvergunning. Daarom is namens MOB een verzoek om handhaving ingediend om gedaan te krijgen dat de verbouwing conform de geldende regels wordt uitgevoerd. Dit is door MOB met gemengde gevoelens gedaan omdat geen twijfel bestaat dat de renovatie van het Binnenhof moet worden uitgevoerd.
10 oktober 2022, Nieuwsuur
Over de bouwvrijstelling en Porthos rechtszaak
Het kabinet heeft per 1 juli 2021 bij wet alle stikstofemissies afkomstig van de bouw vrijgesteld van vergunningplicht. MOB heeft een rechtzaak aangespannen tegen het bouwproject Porthos, een pijpleiding van de haven van Rotterdam naar gasvelden in de Noordzee, waarbij stikstofemissies vrijkomen. MOB stelt dat de vrijstelling van bouwemissies in strijd is met de geldende natuurwetgeving. Rond oktober 2022 wordt de uitspraak van de Raad van State verwacht. Hierover een rapportage van Nieuwsuur met daarin ook mijn bijdrage.
Uitzending Nieuwsuur, rapportage vanaf 33.30
4 augustus 2022, Nu.nl
Interview over de Remkes-gesprekken
Naast de het politieke stikstofparcour is een openbare orde-kwestie ontstaan vanwege de boerenoproer. Remkes is hierop door het Kabinet gevraagd om met alle betrokken partijen in gesprek te gaan. Hierover mede namens Mobilisation een interview met nu.nl.
Interview op nu.nl van 4 augustus
2 juni 2022, Tweede Kamer commissie, luchtkwaliteit
Een kijkje in de politieke keuken van de Tweede Kamer, luchtvervuiling versus luchtkwaliteit
Een sterke serie sprekers (burgers, deskundigen) die komen vertellen waarom het openbaar bestuur haar verantwoordelijkheid verzaakt voor een gezonde leefomgeving. Met ook een bijdrage van Wösten juridisch advies, uiteraard toegespitst op de juridische en beleidsmatige kant van het verhaal.
Voor terugluisteren, link debat gemist.
28 april 2022, Zembla: Strijd en Stank, deel I van II
Het schandaal van de Wet geurhinder en veehouderij
Deze uitzending gaat over een politiek weeskind die schreeuwt om aandacht: de zwaar omstreden wetgeving rond veehouderijstank. Veel burgers kunnen de was niet buiten hangen omdat die dan naar varkens of kippen ruikt of kunnen geen bezoek ontvangen vanwege de veestank. In 2007 is de Wet Geurhinder en Veehouderij van kracht geworden. Een wet die in de praktijk meer de veeboeren beschermt tegen burgers dan andersom. Zembla levert met deze uitzending een journalistiek Huzarenstukje door het structureel disfunctioneren van deze wet voor de kijker zakelijk en helder in beeld te brengen. U hoort mij in deze uitzending stevig uithalen naar de wet. Met optredens van enkele belangrijke stankdeskundigen, Hugo Belois van het adviesbureau Lucht en Leefomgeving en Renske Nijdam van de GGD. Ook komt de minister van LNV aan het woord. Zal deze uitzending dan eindelijk leiden tot een meer fatsoenlijke bescherming tegen ziekmakende stank? Deel 1 van een tweeluik over ernstige stankoverlast door veehouderij.
Uitzending Zembla van 28 april 2022
5 februari 2022, Tubantia en 22 februari 2022, Volkskrant
Drie zittingsdagen Rechtbank Overijssel, 33 rechtszaken
De Rechtbank Zwolle behandelde in 3 clusters in totaal 33 rechtszaken tegen Overijsselse natuurbesluiten over veehouderij. Voor een toelichting, zie link met explainer. Het eerste cluster gaat over vergunningen voor bedrijfsuitbreidingen, deels op basis van omstreden milieustaltechniek zoals de tovervloer. Hierover een lang achtergrondartikel in de Tubantia van 5 februari ‘In 33 zaken voor de rechter is de stikstofcrisis het thema‘. Het tweede cluster over de weigering van de provincie handhavend op te treden tegen niet vergunde emissies door bemesten en beweiden. Zie het achtergrondartikel in de Volkskrant van 22 februari ‘Stikstofstrijd in de rechtbank: zitten duizenden veehouders zonder de juiste vergunning?‘. Het derde cluster behandelt beroepen tegen de weigering handhavend op te treden tegen bedrijven die onder het PAS zijn uitgebreid op basis van een een juridisch waardeloze melding. Een groot deel van die melders blijken valse PAS-melders omdat de uitbreiding al ruim voor het PAS illegaal was gerealiseerd.
Artikel uit de Volksrant van 22 februari 2022, deel 1
Artikel uit de Volkskrant van 22 februari 2022, deel 2
Link naar artikel Tubantia 5 februari 2022
21 januari 2022, Leeuwarder Courant
Rechtszaak openbaarmaken adressen PAS-melders
Op 19 januari 2022 heeft de Raad van State definitief een rode streep gezet door de herhaalde weigering van de landbouwminister om bedrijfsadrssen van de 3.500 PAS-melders openbaar te maken. Zie link voor de uitspraak van de rechter. In het artikel in de Leeuwarder Courant wordt een toelichting gegeven bij de einduitspraak van rechter. Het is een verhaal met een treurig lange geschiedenis. Zie ook de Eenvandaag uitzending van twee jaar geleden, 29 januari 2020.
23 december 2021, EenVandaag
Stikstofuitstoot circuit Zandvoort niet goed onderzocht
In opdracht van MOB is door Wösten juridisch advies begin 2020 bij de rechtbank Noord Holland beroep ingesteld tegen de natuurvergunning voor het racecircuit Zandvoort. In de afgelopen tientallen jaren is het circuit geleidelijk uitgebreid tot een massa-evenement, vergelijkbaar met de Kuip. Punt is wel dat het midden in de natuur ligt en de natuur fors te lijden heeft onder de massa-evenementen. Een vuurwerkfabriek in een woonwijk is een slecht idee. Dat geldt in principe ook voor een racecircuit in de natuur. De toelaatbaarheid voor de natuur van het circuit op deze plek is echter nooit goed onderzocht. Een onafhankelijk adviseur van de rechtbank heeft nu bevestigd dat het onderzoek van het provinciebestuur rammelt. Op basis van dit rappport zal de rechtbank over enkele maanden oordelen of de aangevochten natuurvergunning in stand kan blijven.
26 november 2021, de Gelderlander
A15: ‘Extra uitstoot wordt witgewassen’
Wösten juridisch advies treedt op namens omwonenden bij de Raad van State tegen het A15 – Tracébesluit bij Arnhem – Zevenaar. De wegverlenging doorsnijdt Natura 2000 gebied Rijntakken, met zeer hoge stikstofdeposities tot gevolg. De minister erkent dat op veel door stikstof overbelaste natuur de stikstofneerslag verder toeneemt maar noemt dat in de meeste gevallen geen probleem. Bovendien stelt de minister dat niet verder dan 25 kilometer van het project hoeft te worden gekeken, terwijl de minister heel goed weet dat op een afstand van 25 kilometer van de bron slecht ca. 15% van de NOx-emissies zijn neergeslagen. Kortom, 85% slaat neer op een afstand van meer dan 25 kilometer van de bron. De kans dat dit besluit de streep ongeschonden haalt lijkt klein. De Raad van State noemde een eerder versie van dit plan ook al onvoldoende.
26 juni 2021, Leeuwarder Courant
Interview
In de artikelenserie ‘Het stikstofmoeras’ van de LC een interview. Aanleiding is de serie procedures die namens MOB en vereniging Leefmilieu zijn (en zullen worden) gestart over de schimmige rekenregels op basis waarvan de minister en provinciebesturen van plan zijn om duizenden bedrijven zonder vergunning te gaan legaliseren. Zie ook de blog van 15 juni 2021: https://w-ja.nl/stikstof-rekenen/
21 juni 2021, Tweede Kamer
Rondetafelgesprek TK-commissie LNV over stikstof
Meer en minder deskundige mensen zijn op 21 juni door de Tweede Kamer uitgenodigd om hun visie te geven op de huidige stand van zaken in het stikstofbeleid. Juristen, hoogleraren. Enkele veehouders. Belangengroepen zoals de LTO directeur en enkele natuurorganisaties. En af en toe ook een clown. Voor mijn schriftelijke bijdrage, zie link. Voor mijn mondelinge bijdrage, zie link. In het eerste deel van de bijeenkomst worden door mij enkele vragen van Kamerleden beantwoord. Belangrijk onderwerpen: vergunningen zijn geen bedrijfseigendom, het blijven toelaten van vergunningenhandel (salderen) blokkeert oplossingen. Zie hieronder de link voor een registratie van het debat.
https://debatgemist.tweedekamer.nl/debatten/stikstofproblematiek-4
11 juni 2020, TROUW
Handel in natuurschade, vervuiler krijgt geld
De kern van de stikstofcrisis is bekend: al decennialang een sluipende natuurvernietiging zonder afdoende aanpak, met als voornaamste oorzaak de uitzonderlijk grote Nederlandse veestapel. De commissie Remkes is klip en klaar. Het wetsvoorstel van minister Schouten om deze crisis te bezweren, dreigt uit te lopen op een debacle.
16 mei 2020, Leeuwarder Courant
Interview
Landbouwminister Carola Schouten presenteerde onlangs haar plan om Nederland uit de stikstofimpasse te halen. Volgens raadsman Valentijn Wösten is nog steeds sprake van broddelwerk. ,,Het zoveelste bewijs dat het dramatisch gesteld is met het openbaar bestuur in Nederland. Bij de natuur is sprake van dood door schuld.’’
13 februari 2020, de Gelderlander
Milieuraadsman Valentijn Wösten ziet kansen om de bouw van een nieuwe mega-varkensstal Knorhof te voorkomen. “Maar voordat je juridische acties in gaat zetten is het zaak om vooral de politiek te overtuigen.’”
29 januari 2020, EenVandaag
Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment sleept minister Carola Schouten van Landbouw voor de rechter. Inzet: de adressen van zo’n 3.300 bedrijven die hun bedrijf illegaal hebben uitgebreid. “Kijk, hier, 20 ton stikstofoxiden per jaar. Maar waar komt het vandaan? Adres onbekend, dus eigenlijk weet je nog niks.” Valentijn Wösten en Johan Vollenbroek bladeren door stapels stikstofberekeningen die ze begin vorig jaar opvroegen bij het ministerie van Landbouw en Natuur.
28 december 2019, NRC
De twee buitenstaanders die in 2019 de Haagse agenda kaapten
2 november 2019, TROUW
Wrevel binnen de natuurbeweging over stikstofcrisis
Door een lakse houding van Natuurmonumenten kon de stikstofcrisis ontstaan, zegt milieugroep MOB, die het PAS succesvol aanvocht.
16 oktober 2019, Tweede Kamer
Rondetafelgesprek over stikstof
De Tweede Kamer organiseert op woensdag 16 oktober van 12.45 tot 15.00 uur een rondetafelgesprek over de stikstofproblematiek. De commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit ontvangt zestien deskundigen die over dit onderwerp komen praten met de Kamerleden. Een dag later is er een plenair debat over het onderwerp.
16 oktober 2019, NOS journaal
Kabinetsbeleid stikstof juridisch onhoudbaar. Kamer in verwarring.
10 augustus 2019, De Stentor
Opinie artikel
Over luchtwassers en mestfabrieken
Het stikstofbeleid in Nederland schiet tekort, oordeelde de Raad van State kort voor de zomer. Het was een belangrijke overwinning voor milieuraadsman Valentijn Wösten. Zijn oplossing? Minder vee houden.
17 juni 2019, De Stentor
Jurist haalt hard uit naar Gelderse gedeputeerde na stikstofuitspraak: ‘Foei, mijnheer Drenth!’
Jurist Valentijn Wösten, die strijdt tegen het Nederlandse stikstofbeleid, haalt hard uit naar de Gelderse gedeputeerde Peter Drenth van landbouw en natuur. Als de provincie wat beter had opgelet, waren er nu minder boeren en ondernemers geweest die in onzekerheid verkeerden over bijvoorbeeld hun bouwvergunning. ‘Foei, mijnheer Drenth!’
7 juni 2019, NRC
Interview
‘Nemen we de natuur nog serieus?’
Interview met Valentijn Wösten, de milieujurist die afdwong dat Raad van State een streep zette door het Nederlandse stikstofbeleid
10 januari 2019, de Volkskrant
Interview: Boerenbijltjesdag door stikstof en fosfaat.
Het wordt een spannend jaar voor veel boeren. Want de omvang van de veestapel zal weer ter discussie staan. Aanjager hiervan is advocaat Valentijn Wösten. Hij laat het stikstofbeleid van Nederland wankelen.
8 mei 2019, Zembla
Ziek van geiten
Wie binnen een straal van 2 kilometer woont van een geitenboerderij, heeft een verhoogde kans op longontsteking. Dat blijkt uit het langlopende onderzoek Veehouderij en Gezondheid Omwonenden. Hoewel nog onbekend is waarom mensen uit de buurt vaker ziek worden, hebben 9 provincies inmiddels uit voorzorg een ‘geitenstop’ ingesteld.
7 november 2018, de Volkskrant
Opinie artikel
Natuurmonumenten schaadde de natuur door te zwijgen
Terwijl natuurvergunningen werden verleend die de natuur schaadden zweeg Natuurmonumenten.
4 juli 2017, TROUW
Opinie artikel
Zullen we het eens hebben over de enorme veedichtheid in Nederland?
Hoe kunnen boeren meer respect vragen zonder in te gaan op de problemen die de veehouderij veroorzaakt, kritiseert jurist Valentijn Wösten.
Lees het opinie artikel
24 januari 2016, NPO radio
Uitgebreide radio rapportages over stikstof en PAS uit 2016 (!)
Een radiorapportage over het PAS vlak nadat het PAS in 2015 van kracht is geworden, maar 3 jaar voordat het in 2019 zou gaan sneuvelen bij de rechter. Het kost veel moeite om duidelijk te maken wat er mis is met het PAS. Samensteller Lemke Kraan.
Luister hier naar de radiorapportage
december 2011, vaktijdschrift ‘Lucht’
‘Stikstof tot nadenken, de ontbrekende feiten’
In Tijdschrift Lucht nrs. 1 en 3 schrijven ambtenaren over het plan van aanpak voor stikstofemis- siereductie voor de instandhouding van Natura 2000-gebieden. In beide artikelen ontbreken essentiële feiten. Beter inzicht in de feiten maakt aanpassing van de beleidsplannen onvermijdelijk.
november 2009, vaktijdschrift ‘Agrarisch Recht’
‘Veehouderij, milieubeleid en regeldruk‘
Publicatie in samenwerking met ir. Ton van Hoof in vaktijdschrift Agrarisch Recht over de staat van het agrarisch milieurecht in 2009.
september 2007, vaktijdschrift ‘Milieurecht’
‘De milieuambities op de mestvaalt?’
Publicatie in vaktijdschrift Milieurecht over de sluipende ontmanteling van het milieurecht.