14 februari 2019

Persbericht: Rechtszitting Raad van State bepalend voor toekomst Nederlandse veehouderij

Nederlandse overheid op 14 februari in het beklaagdenbankje, duizenden uitbreidingsvergunningen staan ter discussie.

De Raad van State houdt vandaag rechtszitting over het Programma Aanpak Stikstof (PAS), het Nederlandse natuurvergunningenbeleid voor veehouderij. De Raad van State moet uitvoering geven aan het stikstofarrest van de Europese rechter van 7 november vorig jaar. De Nederlandse natuur zucht al meer dan vijftig jaar onder ernstige natuurschade vanwege veel te hoge concentraties stikstof, vooral veroorzaakt door het bedrijfsleven en met name de intensieve veehouderij. Een langdurig overschot aan stikstof heeft een giftige werking op de natuur. Deze juridische titanenstrijd is gestart door de twee organisaties Coöperatie Mobilisation en Vereniging Leefmilieu, in samenwerking met Stichting Werkgroep Behoud de Peel. De uitspraak wordt verwacht in april of mei.   

Johan Vollenbroek, voorzitter van Mobilisation for the Environment:
‘Al twintig jaar wordt gezegd dat het anders moet met de veehouderij, maar er gebeurt niets. Nederland is het meest veedichte land van Europa, die hoofdzakelijk voor de export produceert. Milieutechnieken worden niet ingezet om het milieu te ontzien, maar misbruikt om nog meer dieren te kunnen houden. Net als met de Urgenda-uitspraak geldt ook hier: de overheid moet zorgen dat eerder gedane beloftes nagekomen worden’.

Valentijn Wösten, raadsman coöperatie Mobilisation for the Environment en vereniging Leefmilieu:
‘De uitspraak van het Europees Hof van Justitie van 7 november vorig jaar is duidelijk: het is niet mogelijk op basis van een totaalprogramma bedrijfsuitbreidingen te blijven toestaan als niet ook het voortbestaan van de natuur in Nederland zeker is gesteld. Het PAS-besluit uit 2015 is daarom als dweilen met de kraan open, de regering moet terug naar de tekentafel. Een krimp van de Nederlandse veestapel maakt onvermijdelijk onderdeel uit van het nieuw op te stellen beleid nadat de rechter uitspraak heeft gedaan.’

Samenvatting  

De Raad van State heeft op 17 mei 2017 juridische vragen gesteld aan de Europese rechter over het Europese natuurbeschermingsrecht. Het Europees Hof van Justitie heeft op 7 november 2018 antwoord gegeven op die vragen. De Europese rechter heeft gezegd dat de Nederlandse regering niet mag blijven doorgaan met vergunningen uitgeven voor bedrijfsuitbreidingen zonder eerst zeker te hebben gesteld dat de bedrijfsuitbreidingen niet ten koste gaan van de Nederlandse natuur.

De regering is van mening dat het is toegestaan vergunningen te verlenen in ruil voor toekomstige natuurplannen. De Europese rechter heeft daar een streep door gezet. Het is aan de Raad van State om die uitspraak te vertalen naar de honderden lopende rechtszaken tegen vergunningbesluiten  voor veehouderij. De uitspraak van de Raad van State kan bovendien ook grote gevolgen hebben voor duizenden bestaande vergunningen.

Duizenden natuurvergunningen onterecht verleend; voor varkensstallen maar ook voor de uitbreiding van de A27

Met de uitspraak van de Raad van State dreigen duizenden natuurvergunningen die sinds 2015 zijn verleend voor veehouderij te zullen worden vernietigd. Gelijktijdig raakt de uitspraak ook de gebouwde of te bouwen kolencentrales, wegenbouw, biomassacentrales en mestvergisters.

Mobilisation en vereniging Leefmilieu hebben sinds 2015 tegen ruim 400 vergunningbesluiten beroep ingesteld. Naar verwachting zullen al die beroepen gegrond worden verklaard. Mobilisation heeft ook verzoeken ingediend om de natuurvergunningen van de drie nieuwe kolencentrales in te trekken: RWE (Eemshaven), Engie en E.ON/Uniper beide in Rotterdam. Ook de vergunningen voor uitbreiding van de A27 en de bedreiging van Amelisweerd dreigen te zullen sneuvelen. 

Mobilisation en vereniging Leefmilieu hebben niet alle duizenden verleende vergunningen kunnen aanvechten bij de Raad van State. Met elk beroep zijn kosten gemoeid. Daarom zijn vooral vergunningbesluiten geselecteerd van grote bedrijven of bedrijven die op korte afstand liggen van natuurgebieden.

Juridische brondocumenten

  • Voor de uitspraak van het Europees Hof en het advies van de Advocaat Generaal, zie: http://curia.europa.eu/juris/ (zaaknummer 293/17).
  • De Raad van State heeft de zaak doorverwezen naar het Europees Hof bij uitspraak van 17 mei 2017 (ECLI:NL:RVS:2017:1260).

Zie ook

Persbericht: Rechtszitting Raad van State bepalend voor toekomst Nederlandse veehouderij