Vandaag heeft het Kabinet een nieuw stikstofplan bekend gemaakt ter vervanging van het PAS, dat op 29 mei 2019 door de Raad van State is vernietigd. Het kabinetsplan noemt een onacceptabel lage emissiereductie. Een 50% emissiereductie in 10 jaar tijd is een noodzakelijke ondergrens. Het Kabinet biedt slechts 26%. Die 26% is bovendien gebaseerd op ongeloofwaardige en onverplichte reductiemaatregelen, zoals aanpassingen in het veevoer en aanlengen van mest met water. Daarbij wordt uitgegaan van streefwaarden, terwijl harde doelen met wettelijke borging nodig zijn. Mobilisation en vereniging Leefmilieu kondigen aan opnieuw naar de rechter te stappen.
Met het Programma Aanpak Stikstof (PAS) werden vergunningen verleend voor natuurschadelijke stikstof op wettelijk beschermde natuurgebieden. Het PAS kon geen genade vinden bij de rechter omdat onvoldoende werd gedaan om de natuurschade door stikstof aan te pakken. Het PAS liet wel emissietoenames toe terwijl gelijktijdige afname niet was verzekerd.
Ca. 65% van de Nederlandse stikstofemissies zijn afkomstig van veehouderij. Nederland is het meest veedichte land van Europa en ver daar buiten. Het stikstofprobleem is daarom in de eerste plaats een veehouderijprobleem.
Met het kabinetsplan van vandaag worden opnieuw ongeloofwaardige plannen gepresenteerd.
Het merendeel van de maatregelen (16%) zijn al bestaande maatregelen. De extra maatregelen betreffen ca. 10 % van de beoogde emissiereductie. Die maatregelen betreffen hoofdzakelijk onbewezen milieutechnische maatregelen. Het kabinetsplan is in de kern een kopie van het eerdere PAS. De plannen zijn juridisch onhoudbaar.
– Kernprobleem: vergunningenhandel
Omdat alle realistische milieutechnische maatregelen in de veehouderij al zijn doorgevoerd in de afgelopen tientallen jaren is daar amper nog winst mee in te behalen. De enige oplossing van het stikstofprobleem kan worden gevonden in de krimp van de veestapel. Dit kan zelfs worden bereikt zonder dwingende maatregelen. Hiervoor is enkel nodig dat een einde wordt gemaakt aan de vergunningenhandel, zodat de productieruimte van stakende bedrijven niet meer mag worden verplaatst. Door vergunningenhandel toe te staan wordt van natuurschade bedrijfskapitaal gemaakt. De vervuiler verdient geld, in plaats van de vervuiler betaalt. Handel in vergunningen van stakende bedrijven wordt ook in de nieuwe plannen van het Kabinet toegelaten.
– Kansloze legalisatie PAS-melders
Met het PAS is ook een hypotheek gelegd op toekomstig stikstofbeleid omdat 3.300 bedrijfsuitbreidingen illegaal zijn toegestaan. Dit betreffen hoofdzakelijk veehouderijbedrijven. Minister Schouten wil die bedrijven met het kabinetsplan legaliseren. Omdat een juridisch onhoudbaar plan is opgesteld, zullen de PAS melders niet gelegaliseerd kunnen worden.
– Geld voor natuurmaatregelen: dweilen met kraan open
Het Kabinet zegt geld vrij te maken voor natuurmaatregelen. Die maatregelen zijn als dweilen met de kraan open zolang het stikstofprobleem ongemoeid wordt gelaten.
Johan Vollenbroek, voorzitter van Mobilisation verklaart:
“De reductieambitie van het plan is volstrekt onvoldoende. In het plan staan streefwaarden, terwijl harde doelen met wettelijke borging nodig zijn. Het geld dat wordt vrijgemaakt voor natuurmaatregelen is als dweilen met de kraan open als niet eerst de stikstofemissies fors worden verlaagd.”
Valentijn Wösten, de raadsman die namens beide organisaties het PAS beroep bij de Raad van State won en in de 300 rechtszaken optrad, vult aan:
“De regering handhaaft een pervers vergunningenbeleid waarbij bedrijven natuurschade als bedrijfskapitaal kunnen verhandelen. Kortom, de vervuiler krijgt geld in plaats van de vervuiler betaalt. De wereld op zijn kop. Krimp van de veestapel blijft in het politieke debat de olifant in de kamer. Het kabinetsplan is ‘niets geleerd, niets gedaan’ “.